شکل موج صدا یکی از عوامل مهم در تولید و پردازش صداها است. شکل موج صدا به شکل تغییرات فشار هوا در طول زمان برای تولید صداها مربوط میشود. در فرآیند تولید صدا، شکل موج صدا میتواند به صورت مختلفی شکل بگیرد و این تغییرات در شکل موج صدا میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت و جنبه‌های مختلف صدا داشته باشد. آنچه ما به عنوان صدا دریافت میکنیم، تغییر متوالی فشار هواست و در موسیقی الکترونیک، به عنوان یک سیگنال که به مرور در حال تغییر است، مشاهده می شود. مانند شکل موجِ AC یا همان شکل موجِ جریان متناوب.
وظیفه اسپیکر ها، تبدیل این سیگنال های الکتریکی به تغییراتی در فشار هواست، به نحوی که برای ما قابل شنیدن باشند ظاهر یک شکل موج (نحوه ی تغییر ولتاژ به مرور) تعیین میکند که سیگنال دقیقا چگونه صدایی و یا چگونه طنینی دارد. یک تن یا صدای ساده وابسته به شکلش میتواند صدایی نرم ، هموار، خشن، وزوزی، مثل بوق، مثل ناقوس و یا غیره داشته باشد. این شکل ها میتوانند خیلی پیچیده یا حتی کاملا تصادفی باشند، اما چند شکل پایه ای وجود دارد که دقیقا اسم و صدای خاصی دارند. در زیر، شکل آنها را همراه نمونه صدا بررسی میکنیم:
نوع شکل موج صدا میتواند تأثیر زیادی بر خصوصیات صداها داشته باشد. به عنوان مثال، شکل موج صدای سینوسی (Sinusoidal) که به صورت یک نوسان پیوسته و مرتب در طول زمان است، برای تولید صداهای نرم و آرام مناسب است. این شکل موج صدا به صورت یک نوسان پیوسته و همگن به نظر میرسد و بر خلاف شکل موج صدای دیگری مانند شکل موج مربعی (Square wave) که برخی از برجستگی‌ها و فرکانس‌های بالاتر را داراست، ترکیب‌های صدای نرم و آرام را تولید میکند. موج صدای مربعی اساساً برای نصف دوره (سیکل) مثبت و بعد برای نصف سیکل منفی ست.
علاوه بر شکل موج سینوسی و مربعی، شکل موج صداها میتواند شامل شکل موج مثلثی (Triangle wave)، شکل موج پالسی (Pulse wave) و شکل موج سیگنال‌های پیچیده‌تری مانند شکل موج سه‌گانه (Sawtooth wave) باشد. هر یک از این اشکال موج صداها میتوانند تأثیرات و جنبه‌های مختلفی را در صداها ایجاد کنند، از جمله تنظیمات اسپکتروم صدا، طبقه‌بندی فرکانس‌ها، ایجاد افکت‌های صوتی و تولید صداهای خاص با کاربردهای مختلف در صنایع موسیقی، فیلم‌سازی و صوتی و سایر زمینه‌ها.
یک مورد دیگر از شکل موج صدا موج صدای مثبت است. این موج بالا میرود تا به اوج برسد و سپس فورا تغییر مسیر داده و به پایین میرود. به محض اینکه به کف میرسد، درجا تغییر مسیر داده و به به اوج برمیگردد. در این موج، شتاب و کاهش شتاب مانند موج سینوسی وجود ندارد.
در اینجا لازم است با دو اصطلاح مرتبط به شکل موج صدا آشنا شوید
دامنه
دامنه، اساسا بزرگی سیگنال یا میزان فاصله ای که سیگنال از صفر به بالا و پایین میگیرد اطلاق میشود. دامنه ی بزرگ تر، صدای بیشتر.
فرکانس
هرچه سریعتر سیگنال تغییر کند، نواک (زیر و بمی) بالاتری دارد. فرکانس معمولا با هرتز Hz سنجیده میشود، که به معنای سیکل بر ثانیه است. اگر فرکانس صدایی دوبرابر شود، صدایش یک اکتاو زیرتر میشود. برای مثال یک صدا با فرکانس ۴۴۰ هرتز ، در اصطلاحات موسیقی نتِ A شناخته میشود. یک صدا با فرکانس ۸۸۰ هرتز نیز نت A است، اما یک اکتاو زیر تر.
نمونه ای از استفاده از شکل موج صدا در صنایع موسیقی و فیلم‌سازی
به طور گسترده‌ای، شکل موج صدا در صنایع موسیقی و فیلم‌سازی برای تولید افکت‌های صوتی مختلف و ایجاد جنبه‌های خاص صدا استفاده میشود. در ادامه، نمونه‌هایی از استفاده شکل موج صدا در این صنایع را برای شما بیان می‌کنم:
1. سینتی‌سایزرها:
در موسیقی الکترونیک و شبکه‌های صدایی، سینتی‌سایزرها از شکل موج صدای مختلف برای تولید صداهای متنوع استفاده می‌کنند. این صداها معمولاً از شکل موج سینوسی، مربعی، مثلثی و سه‌گانه ساخته می‌شوند و با تغییر شکل موج و تنظیمات مختلف، افکت‌ها و صداهای خاصی ایجاد می‌کنند.
2. صداهای طبیعی:
در فیلم‌سازی و موسیقی سینمایی، شکل موج صدا برای تولید صداهای طبیعی مانند موج دریا، باد، باران، آتش و غیره استفاده میشود. با تنظیم شکل موج صدا و پارامترهای مربوطه، افکت‌های صوتی با واقعیت بالا و تأثیر زیادی ایجاد میشود.
3. افکت‌های واحد صدا:
در موسیقی و فیلم‌سازی، از شکل موج صدا برای ایجاد افکت‌های واحد صدا مانند صدای لرزش، صدای گردش، صدای تکانه و غیره استفاده میشود. این افکت‌ها با تغییر شکل موج صدا و تنظیمات دیگر به دست می‌آیند و جنبه‌های خاص و حسی به صداها اضافه می‌کنند.
4. تولید موسیقی الکترونیک:
در موسیقی الکترونیک و آهنگسازی، شکل موج صدا برای ساختن بیت‌ها، سازهای مجازی و صداهای الکترونیکی استفاده میشود. با تغییر شکل موج و پارامترهای مختلف، انواع صداهای الکترونیکی و صداهای خاصی می‌توان تولید کرد.
5. افکت‌های ترسناک و تخیلی:
در فیلم‌های ترسناک و علمی-تخیلی، شکل موج صدا برای ایجاد افکت‌های ترسناک، مخوف و فضایی استفاده میشود. با تغییر شکل موج و تنظیمات صدا، صداهای خاصی مانند جیغ، صدای هیولا و... تولید می شود.
خلاصه مطلب
به طور خلاصه، شکل موج صدا یکی از عوامل مهم در تولید و پردازش صداها است که تأثیر زیادی بر خصوصیات و کیفیت صدا دارد. انتخاب مناسب شکل موج صدا بر اساس نیازهای خاص شما میتواند بهبود و بهینه‌سازی کارایی و اثربخشی صداها را به همراه داشته باشد.
